Historia szkoły Patron Szkoły
Historia szkoły
Szkoła w Bratoszewicach została założona około roku 1870. Początkowo, ze względu na sytuację historyczną naszego kraju, uczono w niej po rosyjsku. Swą działalność szkoła rozpoczynała w niskim, drewnianym budynku pokrytym słomą. W takich warunkach pracowano bez mała 40 lat. W 1909 roku na miejscu drewnianego budynku postawiono murowany.
Kiedy wybuchła pierwsza wojna światowa, nauka w szkole została przerwana, a jej pomieszczenia zostały zaadaptowane na szpital dla rannych żołnierzy. Po ustaniu działań wojennych w okolicy Bratoszewic rozpoczęcie zajęć w budynku szkolnym było niemożliwe z powodu dużych zniszczeń. Na potrzeby szkoły oddano znajdujący się przy krzyżu, nieopodal kościoła, gmach tak zwanego Domu Ludowego, który był własnością dworu. Tam dzieci uczyły się do końca 1916 roku. Od roku 1917 zajęcia lekcyjne odbywały się już w odremontowanym budynku szkolnym.
W miarę upływu lat szkoła się rozrastała. W roku szkolnym 1919/1920 uczęszczało do niej 189 dzieci, a w roku 1925/1926 już 260 uczniów.
Szkoła rozwijała różne aspekty swej działalności, a szczególnie intensywny okres działań szkoły przypadł na lata międzywojenne. Istniało wiele organizacji, których praca była koordynowana w dużym stopniu przez Samorząd Szkolny. W roku 1927 powstała Spółdzielnia Uczniowska „Współpraca”, która działała jak prawdziwa organizacja finansowa. Członkowie Spółdzielni mieli swoje udziały pieniężne, które po rocznym zbilansowaniu i obliczeniu zostały oprocentowane. Rok później zaczęło działać Koło Sportowe. Już w tym okresie zaczęła działać biblioteka szkolna, w której roczna opłata za wypożyczenie książek wynosiła 20 gr. Za zgromadzone w ten sposób pieniądze powiększano księgozbiór i w roku szkolnym 1935/1936 liczył on około 150 książek. W szkole funkcjonował również chór uświetniający uroczystości zarówno szkolne, jak i kościelne. Koło Przyrodników i „Bratnia Pomoc” skierowana dla uczniów biednych i słabych w nauce. W roku szkolnym 1935/1936 powstało Koło Byłych Wychowanków.
Tuż przed drugą wojną światową został wybudowany piętrowy budynek, w którym mieściło się osiem sal lekcyjnych. Wybuch wojny w 1939 roku przerwał naukę w szkole, ale zajęcia były kontynuowane na tajnych spotkaniach w prywatnych domach nauczycieli. Budynek szkoły, który nie został jeszcze wykończony, przejęli Niemcy.
Po wojnie naukę rozpoczęto jeszcze w starych pomieszczeniach. Prace nad nowym budynkiem ostatecznie zakończono w 1951 roku. Po latach okazało się, że potrzeby szkoły przerastają jej możliwości lokalowe. Dzięki staraniom władz szkoły, ośrodka zdrowia oraz miejscowych władz w roku 1958 zawiązał się Społeczny Komitet Remontu i Rozbudowy Szkoły, którego przewodniczącym został kierownik Ośrodka Zdrowia w Bratoszewicach, nieżyjący już, pan Mirosław Długokęcki. Wielkim zaangażowaniem ówczesnego dyrektora szkoły, pana Stanisława Fortuny, a także dzięki pomocy Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego, Zespołu Szkół Rolniczych, władz oraz rodziców i innych mieszkańców Bratoszewic remont i rozbudowę siedziby szkoły ukończono 16 listopada 1990 roku. Wówczas do użytku oddano stołówkę szkolną oraz salę gimnastyczną.
W okresie powojennym szkoła bratoszewicka pracowała rytmem podobnym do innych polskich szkół. Od 1945 roku kierowali nią kolejno: p. Janina Bernauer, p. Maria Podolaska, p. Franciszek Kuroski, p. Tadeusz Niemcewicz, p. Józef Zieliński, p. Stanisław Fortuna, p. Ewa Tomczak, p. Janusz Godziszewski, p. Elżbieta Sut i obecnie p. Ewa Piórkowska.
W najnowszą historię naszej szkoły wpisuje się wydarzenie o dużym znaczeniu. 17 września 2010 roku zostały na terenie placówki posadzone dwa "Dęby Katyńskie" oraz odsłonięto tablice z nazwiskami osób zamordowanych przez NKWD w lesie katyńskim. Inicjatorami tej akcji byli dr Krystyna Skalska oraz członkowie Stowarzyszenia Przyjaciół Bratoszewic. Pierwszy dąb ufundowany przez naszą społeczność szkolną został poświęcony pamięci kapitana Stefana Piotrowskiego, drugi natomiast - pamięci porucznika Feliksa Jakubowskiego. Wydarzenie to, oraz dęby posadzone u progu wejścia do szkoły, przypominają nam historię naszego narodu, historię, której nie możemy zapomnieć.
Patron szkoły podstawowej - ks. Idzi Benedykt Radziszewski (1871-1922)
Idzi Benedykt Radziszewski był synem Marcelego i Józefy z Biernackich. Urodził się 1. kwietnia 1871 r. w Bratoszewicach (w pobliżu Łodzi), tu też 13 kwietnia został ochrzczony przez ks. Szokalskiego, wuja matki Idziego. Oboje rodzice pochodzili ze zubożałej szlachty. Jak wynika z zachowanych źródeł zmieniali oni często miejsce zamieszkania (Nowosolna, Pniewnik, Bratoszewice, Stryków). Przyczyną tych przeprowadzek były szykany, jakie stosowały władze rosyjskie przenoszące kilkakrotnie Marcelego Radziszewskiego, nauczyciela szkoły elementarnej, któremu zarzucano słabą znajomość języka rosyjskiego, co w okresie planowego rusyfikowania polskiej młodzieży nie mogło ujść bezkarnie. Idzi wzrastał w zdrowej moralnie, wielodzietnej (miał czterech braci i jedną siostrę) rodzinie chrześcijańskiej. Warunki materialne i lokalowe Radziszewskich były bardzo trudne. Najstarsi synowie: Ignacy i Idzi udzielali w pewnym okresie korepetycji, by zapewnić wykształcenie młodszemu rodzeństwu. W domu panowała atmosfera religijna i patriotyczna. Zwracano uwagę na przestrzeganie zasad moralnych, na wdrażanie dzieci do uczciwej pracy, na budzenie zainteresowań intelektualnych. Więź rodzinna była silna i przetrwała do końca życia.
Po ukończeniu szkoły elementarnej pod kierunkiem własnego ojca, Idzi uczęszczał przez osiem lat (od 1881 roku) do Filologicznego Gimnazjum w Płocku. Był to okres największego nasilenia rusyfikacji. Prześladowanie religii i polskości budziły ruch oporu wśród młodzieży, która organizowała kółka samokształceniowe, redagowała tajne pisemka, zakładała biblioteki klasowe, celem uzupełnienia wiedzy, zwłaszcza w zakresie historii i literatury polskiej.
Decyzja wstąpienia Idziego Radziszewskiego do Seminarium Duchownego we Włocławku (1889 r.) wskazuje, że pracę nad udoskonaleniem moralnym własnym i społeczeństwa polskiego uznał za najważniejszą w hierarchii wszystkich wartości. Rozpoczął się dla Idziego nowy okres życia. Z zapałem realizował program nauki obowiązujący w Seminarium, ale nie poprzestał na nim. Zainteresowany szczególnie filozofią zadbał, by w tej dziedzinie pogłębić wiedzę w szerszym zakresie niż przewidywał to program. Dołączyli się do niego podobnie myślący koledzy i powstał zespół zwany "Schola Aegidiana" - od imienia Idziego - inicjatora i przewodnika grupy.
Dzięki nieprzeciętnym walorom umysłu i charakteru, jak również dzięki zdolnościom przywódczym ks. Radziszewski został wytypowany na studia do Akademii Duchownej w Piotrogrodzie (1893 r.), Akademia ta została utworzona w 1833 r. z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i z Głównego Seminarium Duchownego w tym mieście. W 1842 r. władze rosyjskie przeniosły ją do Piotrogrodu. Dołączono do niej następnie młodzież ze zlikwidowanej w 1867 r. Akademii Duchownej w Warszawie. W planach rosyjskich przeniesienie Akademii miało na celu rusyfikację młodzieży. Tymczasem stało się wprost przeciwnie. Oderwanie jej od ziemi ojczystej potęgowało patriotyzm. Studenci Akademii, pochodzący z różnych diecezji zapoznawali się wzajemnie, rozważali wspólnie aktualne problemy i mobilizowali do pracy na przyszłość. Ukoronowaniem studiów w Akademii Duchownej były święcenia kapłańskie, które otrzymał Idzi Radziszewski (1896 r.) z rąk rektora - ks. bp. Albina Symona. Mszę św. prymicyjną odprawił ks. Idzi w Strykowie, zachował się obrazek z tejże mszy datowany na 20 czerwca 1896.
Pierwszą placówką pracy ks. Radziszewskiego był kościół św. Mikołaja w Kaliszu, gdzie przez kilka miesięcy (w 1897 r.) pełnił funkcję wikarego. Zwracał tu szczególną uwagę na młodzież, którą dokształcał w zakresie filozofii, by zachęcać ją do przemyślenia światopoglądu katolickiego.
W 1898 roku ks. Radziszewski udał się do Leuven (Leuvain), gdzie studiował w Wyższym Instytucie Filozoficznym, funkcjonującym w ramach tamtejszego Uniwersytetu Katolickiego. W roku 1900 ks. Idzi Radziszewski zdobył tytuł doktora. Studia stanowiły bardzo ważny etap w jego życiu, stały się źródłem inspiracji wielu przyszłych inicjatyw naukowo-organizacyjnych. Od 1901 roku działalność ks. Radziszewskiego koncentrowała się w trzech miastach: Włocławku, Piotrogrodzie i Lublinie. Działalność ta miała charakter naukowy, wychowawczy i organizacyjny.
Od 1901 do 1914 roku ks. Radziszewski pełnił funkcję profesora filozofii i pedagogiki Seminarium Duchownego we Włocławku. Równocześnie był tu wicerektorem (1901-1905) i rektorem (1908-1911). Jako pedagog zwracał szczególną uwagę na wdrażanie młodzieży do samodzielnego myślenia, do zerwania z systemem mechanicznego, pamięciowego opanowywania przez nich wykładanego materiału.
W marcu 1914 roku ks. Radziszewski wyjechał do Piotrogrodu, gdzie został profesorem filozofii i rektorem tamtejszej Akademii Duchownej
Doświadczenia pedagogiczne i naukowo-organizacyjne we wspomnianych wyżej instytucjach wykorzystał następnie ks. Radziszewski jako inicjator i rektor Katolickiego Uniwersytetu w Lublinie. Według jego zamiaru uczelnia ta miała uprawiać badania we wszystkich dziedzinach wiedzy w duchu harmonii między nauką i wiarą, kształtować kadrę inteligencji katolickiej, która miała następnie kierować życiem społecznym w kraju, a zarazem podejmować akcje zmierzające do systematycznego pogłębiania świadomości religijnej w całym polskim społeczeństwie. W lutym 1918 roku zawiązał się w Piotrogrodzie komitet Organizacyjny Uniwersytetu. Komitet zdecydował zlokalizowanie uniwersytetu w Lublinie i rozpoczął pozyskiwanie kadry nauczającej spośród pracowników Akademii Duchownej i Wyższych Kursów Polskich w Piotrogrodzie. Przygotowano również projekt statutu uniwersyteckiego i szczegółowych przepisów ilu planowanych wydziałów. Rozpoczęto gromadzenie księgozbioru jako zalążka przyszłej biblioteki. Zaplanowano założenie specjalnego towarzystwa wspierającego materialnie uczelnię.
Na konferencji 26 i 27 lipca 1918 roku biskupi udzielili ks. Radziszewskiemu pełnomocnictwa do prowadzenia dalszej działalności organizacyjnej, mianując go rektorem nowo powstałej Uczelni. Zaraz potem ks. Radziszewski rozpoczął starania o uzyskanie aprobaty Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Wstępną koncesję tego Ministerstwa na założenie prywatnego uniwersytetu otrzymał 6 września 1918 roku. Warunki pozwoliły na zorganizowanie czterech Wydziałów: Teologicznego, Prawa Kanonicznego i Nauk Moralnych, Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych oraz Nauk Humanistycznych. Inauguracja odbyła się 8 grudnia 1918 roku.
Ksiądz Idzi Radziszewski zmarł w Lublinie na zapalenie płuc 22 lutego 1922 roku. Pogrzeb był wielką manifestacją całego miasta, a także uczestników z całej Polski. W dzień pogrzebu 25 lutego nad jego mogiłą przy ul. Lipowej w Lublinie przedstawiciele różnych grup społecznych ślubowali kontynuować rozpoczęte dzieło i dochować wierności idei Uniwersytetu Katolickiego.
